Bệnh nhân N.V.C. (nam, 63 tuổi, trú tại La Phù, Hoài Đức, Hà Nội) điều trị đột quỵ nhồi máu não (di chứng liệt 1/2 người phải) tại Khoa Đột quỵ, Bệnh viện Quân y 103 từ ngày 1/8/2023 đến ngày 9/8/2023.
Sau khi ra viện khoảng 1 tháng, bệnh nhân luôn cho rằng tay, chân bên liệt không phải của mình, bị người khác điều khiển, dùng chính tay liệt muốn làm hại bệnh nhân. Do đó bệnh nhân thường có hành vi dùng tay lành để ghìm giữ, cấu véo và đánh lại tay bên liệt nhằm tự vệ.
Đồng thời, bệnh nhân thường xuyên cảm thấy tê bì, ngứa ngáy, đau nhức, cảm giác như có nhiều côn trùng bò dưới da bên tay liệt cả ngày và đêm, làm cho bệnh nhân không thể ngủ được. Tình trạng tê bì, đau nhức, ngứa ngáy khiến bệnh nhân càng gãi, cấu véo tay bên liệt nhiều hơn tạo thành những thương tổn phần mềm và sây sát da khắp cả mặt trước và mặt sau cẳng tay bên phải.
Cuối tháng 9, bệnh nhân được gia đình đưa vào Khoa Tâm thần (AM6), Bệnh viện Quân y 103 trong tình trạng có hội chứng Paranoid rầm rộ (ảo xúc giác, hoang tưởng bị chi phối, hoang tưởng bị hại) và các thương tổn phần mềm loét da tự tạo vùng cẳng tay bên phải.
Bệnh nhân đã được điều trị bằng tiêm thuốc an thần kinh. Sau 5 ngày dùng thuốc, các triệu chứng ảo xúc giác thuyên giảm rõ cả về cường độ và thời gian, hoang tưởng bị chi phối và hoang tưởng bị hại mờ nhạt dần. Bệnh nhân đêm ngủ được khoảng 3-4 tiếng, giấc ngủ sâu và khoảng 30-40 phút buổi trưa. Từ ngày thứ 6, bệnh nhân được chuyển thuốc an thần đường uống.
Sau 2 tuần điều trị, bệnh nhân ăn, ngủ tốt, hết hoang tưởng, ảo giác, các vết loét da dần hồi phục và ra viện tiếp tục uống thuốc duy trì.
Theo các bác sĩ, đây là một trường hợp ảo giác hiếm gặp. Trong thực hành lâm sàng tâm thần, ảo giác hay gặp phần lớn là ảo thanh (khoảng 80%), trong khi ảo xúc giác (cảm giác côn trùng bò dưới da, giòi đục trong xương…) khá hiếm gặp (chỉ chiếm khoảng 5%, thường xuất hiện trên người nghiện Heroin). Trên bệnh nhân này có ảo xúc giác khá điển hình và rầm rộ, chi phối hành vi tự hủy hoại gây ra nhiều vết loét da trên tay bên liệt.
Đột quỵ não là bệnh lý nguy hiểm và đang có xu hướng ngày càng gia tăng. Bệnh nhân sau đột quỵ não có thể chịu nhiều di chứng nặng nề, trong đó có các rối loạn tâm thần (hoang tưởng, ảo giác…) chi phối suy nghĩ, tạo ra hành vi tự hủy hoại hoặc có thể gây nguy hiểm cho người xung quanh. Điều trị các triệu chứng loạn thần ở bệnh nhân sau đột quỵ não đáp ứng tốt với các thuốc an thần kinh.