Trường hợp đầu tiên, người bệnh N.V.D. (87 tuổi, trú tại TP. Việt Trì, tỉnh Phú Thọ) nhập viện trong tình trạng rối loạn ý thức, nói khó, méo miệng, liệt nửa người trái, được gia đình phát hiện dấu hiệu đột quỵ thời điểm 2 giờ trước đó, xuất hiện đột ngột trong lúc đang tắm.
Người bệnh có tiền sử đái tháo đường, tăng huyết áp, rung nhĩ, đang điều trị chống đông máu theo chỉ định của bác sĩ nhưng đã tạm dừng thuốc chống đông một thời gian.
Tại Khoa Cấp cứu & Điều trị tích cực thuộc Trung tâm Đột qụy, các bác sĩ đã thăm khám và chỉ định thực hiện các cận lâm sàng, trong đó có chụp cắt lớp vi tính. Kết quả hình ảnh mạch máu não cho thấy: Vị trí tắc động mạch não giữa bên phải.
Từ đó, các bác sĩ đưa ra chẩn đoán: Đột quỵ nhồi máu não cấp do tắc động mạch não giữa giờ thứ 2, có tăng huyết áp – đái tháo đường – rung nhĩ. Ngay lập tức, người bệnh được chỉ định cấp cứu can thiệp tái thông mạch máu não.
Ca can thiệp diễn ra thành công. Sức khỏe người bệnh hồi phục ổn định, nhận thức tốt, tay chân đã có thể cử động gần như bình thường.
Tương tự với trường hợp thứ 2 là người bệnh D.T.N. (42 tuổi, trú tại thị xã Phú Thọ) có tiền sử hẹp van tim, đã tự dừng thuốc chống đông sau một thời gian điều trị.
Người bệnh nhập viện trong tình trạng rối loạn ý thức, nói ngọng, liệt mặt, rối loạn vận nhãn mắt trái, liệt nửa người phải.
Kết quả thăm khám và chỉ định cận lâm sàng giúp các bác sĩ đưa ra chẩn đoán: Đột quỵ nhồi máu não do tắc động mạch thân nền giờ thứ 2. Người bệnh được chỉ định sử dụng thuốc tiêu huyết khối (làm tan cục máu đông) nhưng do thể trạng không cải thiện nên chỉ định cấp cứu can thiệp mạch não là giải pháp tối ưu.
15 phút sau khi kết thúc can thiệp, tình trạng liệt được cải thiện, vận động gần như bình thường. 5 ngày tiếp đó, bệnh nhân được theo dõi và điều trị, sức khỏe hồi phục tốt, hết liệt, hết nói khó, tự đi lại và giao tiếp bình thường.
Theo các bác sĩ, thuốc chống đông máu có tác dụng ngăn chặn sự hình thành huyết khối. Thuốc được chỉ định trong phòng ngừa và điều trị các bệnh lý như đột quỵ rung tâm nhĩ, huyết khối tĩnh mạch sâu, tắc mạch phổi…
Tuy nhiên, các thuốc chống đông máu đều là những thuốc kê đơn, người bệnh không được tự ý sử dụng mà phải được sự chỉ định và theo dõi chặt chẽ của các bác sĩ chuyên khoa.
Khi đã được bác sĩ điều trị kê đơn thuốc chống đông, người bệnh cần tuân thủ tuyệt đối phác đồ điều trị, không tự ý dừng thuốc chống đông, tăng hay giảm liều thuốc; bởi, tự ý bỏ không uống thuốc có thể dẫn đến hiện tượng hình thành cục máu đông và gây tắc mạch toàn thân.
Ngoài ra, trong quá trình sử dụng thuốc chống đông, người bệnh cần lưu ý:
– Có nhiều loại thuốc có thể ảnh hưởng tới tác dụng của thuốc chống đông. Vì vậy không tự động uống hoặc ngừng bất cứ loại thuốc nào khác khi chưa có ý kiến của bác sĩ.
– Khi đi khám các bệnh lý khác, hay phải nhổ răng, mua thuốc, cần thông báo rõ cho bác sĩ, nha sĩ, dược sĩ loại thuốc chống đông máu mình hiện đang sử dụng.
– Nếu có biểu hiện nói khó, chóng mặt, đột ngột mất ý thức, vận động, cần đưa ngay người bệnh đến các cơ sở y tế có chuyên khoa đột quỵ để được xử trí kịp thời, tránh biến chứng đáng tiếc xảy ra.
– Đối với người bệnh được chỉ định uống thuốc chống đông kháng vitamin K (như thuốc Sintrom, acenocoumarol): Chế độ ăn rau xanh nên ổn định, cân bằng giữa các bữa, vì các loại rau có lá xanh, rau họ đậu, rau họ cải (rau diếp, hành lá, rau dền, đậu nành, cải xoong, củ cải, …) có chứa nhiều vitamin K sẽ làm giảm tác dụng của thuốc chống đông kháng vitamin K. Không nên uống trà xanh, rượu.
– Người bệnh nên tập thể dục nhẹ nhàng, thường xuyên mỗi ngày ít nhất 30 phút như đi bộ, đạp xe, bơi… Không nên tập các môn thể dục có khả năng va đập sẽ tăng nguy cơ chảy máu.
– Thêm một lưu ý, thuốc chống đông có tương tác với một số loại thuốc như aspirin, acetaminophen, thuốc chống nấm, thuốc chống rối loạn nhịp, những loại thuốc này có thể làm giảm hoặc tăng tác dụng của thuốc chống đông. Do vậy, trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, cần tham khảo ý kiến của bác sĩ.