Có 2 giai đoạn vàng để chẩn đoán và can thiệp cho trẻ tự kỷ được các bác sĩ, chuyên gia tâm lý rút ra qua quá trình nghiên cứu cũng như thực hành can thiệp tại nhiều bệnh viện, cơ sở trị liệu. Đó là trước 2 tuổi và trước 5 tuổi, nhưng thực tế thì lại không được như vậy.
ThS. BS Nguyễn Quốc Cường, Khoa Tâm lý, Bệnh viện Nhi đồng 2 TP.HCM cho biết: “Ở các thành phố lớn, chúng tôi ghi nhận được rằng trẻ được đưa đến khám khá là sớm, có thể là tầm từ 2-3 tuổi. Tuy nhiên ở các vùng nông thôn, chúng tôi thấy tỷ lệ đến khám rất là muộn, có những trẻ 4-5 tuổi mới được đi khám và lúc đó vì phát hiện muộn, nó sẽ gây ảnh hưởng rất nhiều.”
Các dấu hiệu để nhận biết sớm trẻ mắc chứng tự kỷ:
- Ít giao tiếp
- Thích ngồi một mình
- Thích nói một mình
- Lời nói vô nghĩa
- Tăng động
- Mất ngủ
Những dấu hiệu này không khó để nhận ra, nhưng phụ huynh thường chỉ đưa con đến với bác sĩ khi tình trạng bệnh đã nặng.
Theo TS. BS Nguyễn Hồng Minh, Trưởng khoa Y học Cổ truyền, Bệnh viện Nhi Trung ương, do bố mẹ rất sợ, không dám công nhận và không dám đối mặt với sự thật. Khi gọi mà con không thưa nhưng tự an ủi rằng khi gọi, con vẫn đáp lại. Tuy nhiên, theo bác sĩ, nếu đến mức mà bố mẹ gọi mà con vẫn không thưa, thì đó là dấu hiệu nghiêm trọng cần được quan tâm kịp thời.
Ngoài ra, đa phần phụ huynh chỉ nghĩ đến chuyện cho con đi học ở các lớp, trường can thiệp mà không nghĩ đến việc chữa bệnh.
TS. BS Trương Thị Ngọc Lan, Phó Viện trưởng Viện Y Dược học dân tộc TP.HCM chia sẻ: “Có rất là nhiều những khía cạnh mà chúng ta phải tác động vào. Ví dụ như là cái vấn đề giáo dục, vật lý trị liệu, dùng thuốc cũng như là không dùng thuốc. Để từ đó thì chúng ta sẽ có một cái điều trị mang tính chất tổng thể và có một cái tính chặt chẽ.”
Báo cáo tại hội thảo mô hình can thiệp trẻ tự kỷ bằng y học cổ truyền của Bệnh viện Châm cứu Trung ương và Bệnh viện Nhi Trung ương cho thấy, hơn 90% trẻ tự kỷ được can thiệp sớm đã cải thiện lực ngôn ngữ, hành vi và đến tuổi đi học hội nhập hoàn toàn. Mô hình này cũng đang được triển khai tại Viện Y Dược học Dân tộc TP.HCM.