Bệnh nhân (nữ, 30 tuổi) không may bị tai nạn lao động, máy làm gạch cuốn đứt hoàn toàn bàn tay phải, nhổ toàn bộ gân gấp và duỗi các ngón tay phải từ I đến V. Sau tai nạn, bệnh nhân được sơ cứu tại bệnh viện huyện và một số cơ sở y tế khác trước khi tới Bệnh viện Đại học Y Hà Nội.
BS. Hoàng Hồng, Phụ trách khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ – Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho biết, bệnh nhân đến bệnh viện với tổn thương phức tạp, chi đứt tổn thương dập nát, bị nhổ hết các gân gấp duỗi ngón tay. Người nhà bảo quản phần chi thể đứt rời không đúng cách, dính nhiều đất cát.
Sau thăm khám, hội chẩn, các bác sĩ khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ nhận định đây là một ca lâm sàng khó, vì tổn thương phức tạp, dập nát mạch máu thần kinh, nhổ hết toàn bộ gân gấp duỗi ngón tay.
“Bệnh nhân đến muộn, xử lý bảo quản phần chi đứt rời chưa đúng cách, các bác sĩ tiên lượng trong các ngón tay, có ngón III còn có hy vọng phục hồi nên đã quyết định thực hiện vi phẫu nối giữ ngón III, chuyển ngón III thành ngón cái trong ca mổ cấp cứu” – BS. Hoàng Hồng cho biết.
Sau chuyển ngón III thành ngón cái thành công, phần mềm tay tổn thương được điều trị ổn định, các bác sĩ đã tiến hành phẫu thuật lần 2 lấy 2 ngón chân đưa lên tạo hình 2 ngón tay nhằm tạo cung cầm nắm cho bệnh nhân.
Theo BS. Hồng, ekip mổ đã thực hiện phẫu thuật kết hợp xương bàn ngón chân với xương bàn ngón tay, bệnh nhân được tái tạo các ngón V, IV bàn tay phải bằng hai ngón chân II, III bàn chân trái.
Các bác sĩ sử dụng gân gan tay dài để tạo gân ghép, sử dụng các gân gấp duỗi cổ tay để tái tạo gân gấp duỗi ngón cái và tái tạo gân gấp duỗi ngón tay để nối với gân của ngón bàn chân chuyển lên, giúp cho các ngón tay ghép vận động được các động tác gấp duỗi.
Thực hiện nối động tĩnh mạch phục hồi tuần hoàn, nối dây thần kinh chi phối cảm giác cho 2 ngón chân ghép vào nhánh nông thần kinh quay để phục hồi cảm giác, ca mổ diễn ra thuận lợi trong 6 tiếng.
BS. Hoàng Hồng cho biết, do toàn bộ gân gấp duỗi của các ngón tay ban đầu khi bị tai nạn đã bị nhổ hết nên các bác sĩ đã phải sử dụng nhóm các gân gấp duỗi cổ tay để tái tạo các gân gấp duỗi mới, nối với gân gấp duỗi của ngón tay được chuyển lên từ ngón chân. Việc chuyển ngón chân lên ngón tay trong trường hợp các gân gấp duỗi ngón tay không còn sẽ phức tạp hơn nhiều so với những trường hợp mất các ngón tay nhưng vẫn còn đoạn các gân gấp duỗi.
Trong trường hợp này, chúng tôi đã tái tạo gân gấp duỗi ngón tay bằng cách sử dụng nhóm gân gấp duỗi cổ tay để chuyển thành các gân gấp duỗi các ngón tay. Đây là kỹ thuật khó, cần các phẫu thuật viên kinh nghiệm chuyên sâu, nhưng đây cũng là ca bệnh chưa từng thực hiện hay báo cáo trước đây” – BS. Hoàng Hồng chia sẻ.
Hiện tại là tuần thứ 2 sau mổ, các ngón tay ghép từ ngón chân hồng ấm, sống hoàn toàn. Bệnh nhân đã có thể thực hiện các động tác trong sinh hoạt như buộc tóc, cầm bàn chải, hay cầm nắm được một số đồ vật, tự cầm thìa, đũa để ăn uống.
Thậm chí có thể sử dụng bàn tay với các ngón tay được ghép vào những hoạt động tinh xảo như xâu kim, bệnh nhân còn vẽ nhiều bức tranh đẹp để tặng cho người thân cũng như nhân viên y tế.
BS. Hồng cho biết, bệnh nhân sẽ được chỉ định xuất viện và tái khám định kỳ để hướng dẫn, theo dõi tập luyện phục hồi ngón tay mới tốt và hiệu quả.
Bác sĩ cũng khuyến cáo, để tránh xảy ra các tai nạn lao động đáng tiếc thì người dân nên tuân thủ các quy định về an toàn lao động, sử dụng bảo hộ lao động an toàn, hợp lý theo quy định.
Nếu không may xảy ra tai nạn lao động đứt rời chi thì phần chi thể đứt rời phải được xử lý bảo quản đúng: rửa sạch phần chi đứt rời dưới vòi nước, bọc kín bằng gạc sạch cho vào túi nilon cột kín, rồi cho vào thùng nước đá lạnh và đưa bệnh nhân tới cơ sở khám chữa bệnh chuyên sâu có thể cấp cứu, xử lý phẫu thuật cho bệnh nhân.
Cần tránh trường hợp đến muộn hay xử lý phẫu thuật không tốt có thể gây tàn phế, khó khăn cho tạo hình phục hồi chức năng chi thể của bệnh nhân sau này.
