Vậy thì làm thế nào để cha, mẹ, con cái có thể vượt qua cơn bão này mà không mất đi sự thấu hiểu, đặc biệt hơn nữa là hỗ trợ vô cùng hiệu quả, nhiệt tình cho con để con có thể tự bảo vệ sức khỏe của mình, đặc biệt là việc phòng vệ trước các nguy cơ về HPV tất cả sẽ được có trong chương trình ngày hôm nay.
Đến với chương trình hôm nay có sự góp mặt của Bác sĩ CK2 Bùi Thị Hồng Nhu, trưởng phòng công tác xã hội Bệnh viện Từ Dũ.
Và vị khách mời tiếp theo là chị Hoàng Tố Trang, hiện nay đang là đầu bếp và có 2 con đang ở lớp tuổi dậy thì.
Xin được chào đón 2 người phụ nữ, 2 người mẹ đến với chương trình ngày hôm nay. Chuyện ngày hôm nay không chỉ là câu chuyện của y tế, câu chuyện của sức khỏe mà còn là câu chuyện của tâm lý, chia sẻ của những người phụ nữ nữa. Chắc là em xin phép được hỏi chị Tố Trang trước, hiện nay được biết là chị Tố Trang có 2 con đang bước vào lứa tuổi dậy thì, chị hãy chia sẻ về 2 con của mình ạ.
Chị Hoàng Tố Trang: Mình có 2 bé, bé gái lớn năm nay 17 tuổi và bé trai nhỏ năm nay 13 tuổi. 2 bé đang trong tuổi dậy thì, thay đổi tâm sinh lý nên thành ra là có những cái không thể nào mà chia sẻ với mẹ và có những cái là bé sẽ có những phản kháng, mình phải làm bạn với con để mình có thể được quan sát, mình được theo dõi con, mình được tiếp xúc với con nhiều hơn, con có thể cởi mở với mình hơn đồng hành cùng con trong chọn đường phát triển.
Chị Trang có nói cái cụm từ đó là phản kháng, có nghĩa là có những lúc con phản kháng lại với những việc mà đôi khi ba mẹ nghĩ đó là sự quan tâm nhưng với con nghĩ đó là kiểm soát đúng không ạ?
Chị Hoàng Tố Trang: Đúng rồi, những cái lời mình nói ra là những cái lời quan tâm của mình đối với con nhưng mà theo con thì đó là can thiệp sâu vào cái đời tư của con hoặc là áp đặt con. Nên thành ra là con sẽ phản kháng lại, con sẽ không nghe lời và trong trường hợp đó thì mình cũng nhiều khi bối rối, cũng không biết làm như thế nào cả. Tại vì nếu mình tiếp tục áp đặt thì con cũng sẽ càng phản kháng nhiều, mà mình buông theo con thì cũng không được nữa.
Dường như là trong chương trình ngày hôm nay không chỉ có một mình chị Tố Trang bối rối, bác của chúng ta cũng rất là bối rối đúng không ạ? Tại vì em được biết hiện nay bác Nhu cũng có con đang ở độ tuổi dậy thì đúng không ạ?
Bác sĩ CK2 Bùi Thị Hồng Nhu: Dạ, thì bé nhà thì đang học lớp 11, 16 tuổi và cũng đã trải qua được giai đoạn khủng hoảng của tuổi dậy thì. Khi mà đi qua được giai đoạn khủng hoảng này thì cảm thấy rất là thấu hiểu cũng như là đồng cảm với những gì mà chị Tố Trang đã chia sẻ. Cái việc làm sao chúng ta có thể đồng hành và dọn dắt được con đó là sự thành công của các bậc làm cha làm mẹ. Để làm sao chúng ta có thể thấu hiểu yêu thương theo đúng nghĩa của một người làm cha làm mẹ và cũng là một người bạn của con, để cho con có thể sẵn sàng cởi mở và sẵn sàng chia sẻ những suy nghĩ, những cảm xúc từ sâu bên trong của con, để làm sao chúng ta hiểu được và từ đó chúng ta sẽ thấu hiểu đồng cảm và có thể dọn dắt con theo đúng hướng mà mình mong đợi. Thì con sẽ nhẹ nhàng đi qua được cơn bão của cảm xúc của tuổi dậy thì.
Nghe bác Nhu chia sẻ thì dường như là bác vừa mới thở phào nhẹ nhõm hai cái cụm từ mà bác chia sẻ và hai cái cụm từ này đã được chị Tố Trang nói trước đó rồi, đó là đồng hành và dẫn dắt. Việc đồng hành và dẫn dắt, nghe thì rất là dễ nhưng lại vô cùng khó khăn như là chị Trang cũng thấy việc làm thế nào mà đồng hành cùng với con, làm bạn với con, thấu hiểu con nhưng mà con từ chối, tại vì giờ con có nhiều bạn khác rồi vùng trời con bắt đầu rộng mở hơn, có những mối quan hệ khác hơn, rồi con thay đổi về tâm sinh lý, về cảm xúc như vậy. Thì có những thay đổi cụ thể như thế nào đã làm khó chị?
Chị Hoàng Tố Trang: Từ nhỏ thì con chỉ có biết mỗi mẹ với bố nên thành ra là trong môi trường là gia đình thì là con rất là nghe lời. Tại vì lúc đó thì bạn bè cũng như con cả, bố mẹ các bạn cũng kiểu như uốn nắn theo một cái đường đi như thế. Sau này bắt đầu đến lúc lớn, đến lúc như vậy thì mối quan hệ của con nó rộng hơn, không những bạn ở trên trường mà còn những bạn ở ngoài xã hội, những bạn ở lớp này, lớp kia nên là con có những mối quan hệ nhiều hơn ở ngoài và có những mối quan hệ mà mình không thể nắm mắt được. Có cả là bạn đồng trang lứa, bạn học, bạn đi chơi cùng, bạn cùng sở thích và kể cả bạn trai, bạn gái.
Đó, bắt đầu thấy nguy hiểm rồi đó có bạn trai, bạn gái thì lúc đó là chị đối diện sao?
Chị Hoàng Tố Trang: Lúc mà mình mới nghe con nói ra thì mình cũng kiểu, chết rồi đến tuổi này rồi là con có bồ rồi sẽ phát sinh những vấn đề nó sẽ lệch ngoài quỹ đạo của mình từ trước đến giờ. Tại vì bạn bè học hành thì vẫn nằm trong tầm kiểm soát nhưng mà đối với bạn trai, bạn gái sẽ có những khoảnh khắc lịch ngoài quỹ đạo của mình và mình cũng có thể là, những lúc đó con sẽ giấu mình những vấn đề riêng tư của con, thì mình cũng không tiện để hỏi. Nếu mà mình đồng hành được với con, con có thể chia sẻ được với mình, thì đó là điều tốt. còn nếu mà giả sử mình không đồng hành được với con, mà con giấu mình đi nữa thì cái đó là mình rất là khó chịu, tại vì mình không thể nắm bắt được cái sinh lý của con, cái suy nghĩ của con như thế nào, con cần những cái gì, con đối xử với bạn ra sao và con giữ mình như thế nào.
Giữa hai con 1 bé trai, 1 bé gái hai con cùng bước vào lứa tuổi dậy thì hết thì em hỏi thiệt là các bạn phụ huynh cụ thể ở đây là chị, chị cảm thấy là lo cho con trai hơn hay là con gái hơn?
Chị Hoàng Tố Trang: Với trường hợp của mình, thì vấn đề của bạn gái sẽ khó giải quyết hơn vấn đề của bạn trai, nên là mình sẽ lo lắng cho con gái nhiều hơn.
Đặc biệt là với quan điểm của người á đông, thì việc con gái dễ dàng có những lúc mình hay nói là “khôn 3 năm dại 1 giờ”, nó ảnh hưởng nhiều tới tâm lý của ba mẹ đúng không bác? Trong quá trình công tác của bác và có trường hợp nào do áp lực quá mà các con từ chối chia sẻ, rồi gây đến những hệ lụy không mong muốn trong một gia đình không?
Bác sĩ CK2 Bùi Thị Hồng Nhu: Thỉnh thoảng tại Bệnh viện Từ Dũ, cũng tiếp nhận được một số trường hợp khá là đặc biệt và có thể nói là hơi đau lòng một chút xíu. Đó là trong khoảng thời gian các bé trưởng thành đặc biệt là giai đoạn dậy thì, thì mất kết nối với ba mẹ và dẫn đến là bố mẹ không thể nào phát hiện ra được. Một số quan điểm cũng như là suy nghĩ của các con nó hơi lệch lạc một chút xíu và mình không thể nào kiểm soát để mà mình có thể dẫn dắt lại cho bé kịp thời. Chính vì vậy bé nó đi xa hơn, nó vượt quá giới hạn và có thể có đâu đó dẫn đến khả năng có thể mang thai ở tuổi vị thành niên. Đây cũng là một chia sẻ để giúp cho tất cả các phụ huynh chúng ta có thể dành nhiều thời gian hơn, để có thể kết nối với con sâu hơn và từ đó thì con sẽ sẵn sàng chia sẻ với mình, để mình có thể đồng hành và dẫn dắt các con vượt qua được giai đoạn khó khăn này.
Nghe tới đây thì có lẽ là nhiều bà phụ huynh bắt đầu cảm thấy rất là lo lắng, là “trời ơi, sao mà nó nguy hiểm quá” bây giờ không quan tâm thì cũng không được, mà quan tâm quá thì cũng không được hoặc là quan tâm sai cách thì càng gây ra những hệ lụy rất là đáng tiếc. Trước đó là nêu vấn đề, bây giờ chúng ta sẽ cùng giải quyết vấn đề nha. Với chị Trang ở gia đình của chị, thì chị có cách giải quyết vấn đề như thế nào để có sự hòa thuận đồng điệu giữa ba mẹ và con cái, đặc biệt là cùng con giải quyết những áp lực của bản thân con?
Chị Hoàng Tố Trang: Với gia đình của mình, thì bố mẹ cũng sẽ nói chuyện với con làm bạn với con. Đầu tiên là mình không thể nào áp đặt con theo suy nghĩ của mình ngày xưa, tại vì ngày xưa nó là khác và bây giờ nó khác, nên mình cũng sẽ nương theo các con. Các con như thế nào thì mình nương theo như thế đó, nhưng mình sẽ hướng dẫn cho các con là đi đúng đường. Giống như người ta bảo là vẽ đường cho hươu chạy, nhưng mà thà vẽ đường cho hươu chạy đúng còn hơn để hươu đi lạc đường.
Như vậy là đồng hành, dẫn dắt nè bây giờ có thêm một cụm từ nữa đó là hướng dẫn.Là mình hướng để cho con cảm nhận là con đang chủ động cuộc đời của mình, con làm việc đó bởi vì con thấy đúng. Vậy thì với em bé nhà chị, thì con có những động thái chủ động như thế nào trong việc chăm sóc sức khỏe, đặc biệt là chăm sóc sức khỏe sinh sản?
Chị Hoàng Tố Trang: Bé gái của mình khi con tiếp xúc và nói chuyện với bạn thì trong lớp tất nhiên là sẽ có những bạn đã dự phòng HPV rồi, đó là những bạn đã dự phòng rồi, nên thành ra là mình cũng phân vân chuyện dự phòng nên cũng chưa quyết định được. Nhưng mà sau này mình cũng thấy là những vấn đề đó nó quan trọng và con cũng đã nhận thức được, nên mình quyết định là mình cho con đi dự phòng HPV để hạn chế những bệnh lây lan qua đường tình dục, để cho con có thể bảo vệ được bản thân của con, hạn chế những tác hại về sau này cho sức khỏe của con.
Em hỏi thiệt, lúc mà tự nhiên chị thấy con mình hỏi về điều đó tâm trạng chị ra sao?
Chị Hoàng Tố Trang: Mình thấy con hỏi như thế là mình rất là vui, tại vì mình cảm thấy là cái đó con có ý thức về bảo vệ bản thân, ý thức về bảo vệ sức khỏe sinh sản của con.
Đó cũng là một hình thức để chứng tỏ rằng con đã trưởng thành và con có sự chủ động với sức khỏe của mình, chủ động với cuộc sống của mình và có một thông tin đáng mừng nữa là nãy chị Tô Trang cũng chia sẻ là ở trong trường của bé, là bé đã thấy là cũng có nhiều bạn đã dự phòng rồi, có nghĩa là công tác dự phòng HPV hiện nay đang được đánh giá rất là cao. Vậy thì xin mời bác hãy chia sẻ nhiều hơn.
Bác sĩ CK2 Bùi Thị Hồng Nhu: Việc vượt phòng HPV đó là một vấn đề mà nó mang lại hiệu quả rất là đáng để chúng ta cần phải quan tâm và cần phải được sự ủng hộ của cả cộng đồng thì chương trình này sẽ mang lại hiệu quả càng ngày nó càng cao. Như chúng ta được biết, HPV là một virus u nhú mà nó gây ra nhiều hậu quả khá là nghiêm trọng. Ví dụ như ở người phụ nữ, virus HPV có thể gây là ung thư cổ tư cung, ung thư âm đạo, ung thư âm hộ hoặc là nó có thể gây nên những bệnh lý lây lan vào đường tình dục như là sùi mào gà và đặc biệt hơn nữa, virus HPV không chỉ gây bệnh cho nữ giới mà nó có thể gây những bệnh cho cả nam giới luôn có thể như là nó có thể gây ra ung thư dương vật hoặc là sùi mào gà. Chính vì vậy, làm sao để chúng ta có thể dự phòng được việc chúng ta nhiễm virus HPV, đây là một vấn đề mà cả ngành y tế đang rất quan tâm và nó đưa vào trong một chiến dịch của Bộ Y tế để làm sao chúng ta mở rộng được việc dự phòng này cho tất cả những đối tượng phù hợp. Và đặc biệt, giống như chị Trang chia sẻ thì các bạn trẻ đã chủ động rất là tốt tiếp cận được thông tin cũng như là chủ động đề nghị với ba mẹ cho mình quyền bảo vệ sức khỏe, đó là được dự phòng virus HPV. Đây là một tín hiệu rất là đáng mừng tại vì việc dự phòng này sẽ mang lại kết quả về lâu và dài dự phòng ở lứa tuổi tốt nhất là từ 9-14 tuổi. Cho đó chúng ta không phải lo lắng về vấn đề tại sao chúng ta dự phòng quá sớm.
Cường nghĩ rằng rất nhiều quý vị khán giả sẽ có cảm nhận như thế này, bác sĩ Nhu ở đây nói là nên dự phòng HPV cho con càng sớm càng tốt. Tuy nhiên là sớm là thời điểm nào? Khi mà việc các con quan hệ tình dục thì cũng hơi lo xa quá hoặc là tới thời điểm này thì có rất nhiều bạn trẻ vẫn đang còn bách trend một cách rất dữ dội cái việc là kết hôn muộn. Vậy thì có phải là chúng ta đang còn hơi thừa giấy vẽ voi hay không? Nhiều quý vị khán giả suy nghĩ như vậy.
Bác sĩ CK2 Bùi Thị Hồng Nhu: Bộ Y tế cũng như các giới chuyên môn đã nghiên cứu rất kỹ, để cho chúng ta có một hướng dẫn làm sao là tốt nhất, cụ thể và rõ ràng nhất. Virus HPV có một số đặc điểm như là có thể lây nhiễm HPV ở ngay lần quan hệ tình dục đầu tiên, nên là chúng ta cũng không có thể biết được hoạt động quan hệ tiếp xúc này bắt đầu ở thời điểm nào, do đó là chúng ta phải dự phòng sớm. Cái thứ hai, dự phòng thì đạt hiệu quả tối đa khi chúng ta chưa có từng lần nào tiếp xúc với virus HPV trước đó. Hồi nãy MC Mạnh Cường có vấn đề là kết hôn muộn thì như thế nào? Theo xu hướng hiện nay thì thật ra vấn đề kết hôn muộn cũng là một xu hướng đáng quan tâm, mặc dù kết hôn thì muộn nhưng vấn đề tiếp xúc trước hôn nhân cũng là yếu tố nguy cơ dẫn đến có khả năng nhiễm HPV, do đó chúng ta không vì kết hôn muộn mà chúng ta dự phòng muộn, chúng ta phải dự phòng sớm trước khi có những hoạt động tình dục xảy ra chứ không phải trước khi kết hôn.
Chị Hoàng Tố Trang: Nãy bác sĩ có nói về dự phòng HPV đối với bé trai từ 9-14 tuổi và bé trai nhà em nằm trong lửa tuổi đó thì em muốn hỏi là dự phòng HPV đó có quan trọng với bé trai hay không? Tại vì thường em thấy là mọi người hầu như bỏ qua của bé trai hết mà chỉ là của bé gái thôi, nên em muốn hỏi là bây giờ em muốn dự phòng cho bé trai luôn thì cái dự phòng đó có tác dụng như thế nào đối với bé trai?
Bác sĩ CK2 Bùi Thị Hồng Nhu: Hiện nay thì người ta thấy nó không chỉ gây bệnh cho nữ giới mà còn gây bệnh cho cả nam giới, ví dụ như ung thư dương vật, ung thư hậu môn hoặc là sùi mào gà và vai trò của bé trai cũng giữ 50% trong mối quan hệ này và nó cũng là 50% tác nhân có thể lây nhiễm, chính vì vậy để cho công tác dự phòng và hạn chế tối đa tỷ lệ mắc HPV cho cả cộng đồng như hiện nay, thì chúng ta không chỉ dự phòng cho bé gái mà chúng ta phải bắt đầu tiến tới một bước nữa là dự phòng cho cả bé trai. Làm sao giúp cho hiệu quả của việc dự phòng này ngày càng được nâng cao lên và đến cuối cùng chúng ta mong đợi tỷ lệ mắc phải nhiễm virus HPV này cực kỳ thấp để chúng ta có thể kiểm soát được bệnh lý này và hầu như nó sẽ không để lại hậu quả nghiêm trọng cho cả nam và cả nữ.
Chị Hoàng Tố Trang: Bác sĩ cho em hỏi là một liệu trình dự phòng HPV là có 2 lần, thì lần đầu tiên khi dự phòng HPV thì đã có tác dụng hay chưa?
Bác sĩ CK2 Bùi Thị Hồng Nhu: Hiện nay thì có 2 liệu trình theo khuyến cáo, có thể là 1 liệu trình là 2 lần và 1 liệu trình là dự phòng 3 lần thì thật ra liệu trình 3 lần giúp tăng cao khả năng miễn dịch hơn so với liệu trình 2 lần một chút xíu. Sau lần dự phòng đầu tiên thì khả năng miễn nhiễm đối với virus HPV cũng đã được thành lập rồi, nhưng mà khả năng này chưa đạt được so với kỳ vọng nó có thể chỉ đạt được khoảng 50-60% khả năng bảo vệ khỏi việc nhiễm HPV và để cho việc an toàn này được tăng lên thì mình sẽ có liệu trình lặp lại lần thứ 2 để bảo vệ cơ thể khỏi virus HPV nó sẽ được tăng lên trên 90%. Nếu như lộ trình mình lặp lại 3 lần thì khả năng miễn dịch của cơ thể để bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm HPV nó có thể lên trên 95%. Nếu như các con lỡ sau lần dự phòng đầu tiên mà có thể có tiếp xúc thì lúc này nó vẫn có thể được bảo vệ nhưng mà chưa hoàn toàn tuyệt đối, thì chúng ta cần phải đi đúng lộ trình để khả năng miễn dịch của chúng ta ngày càng cao hơn và an toàn hơn.
Chị Hoàng Tố Trang: Bố mẹ muốn làm gương cho con về vấn đề đó thì bố mẹ có nên đi dự phòng HPV hay không? Và đến lứa tuổi này thì có biệt quá để dự phòng không?
Bác sĩ CK2 Bùi Thị Hồng Nhu: Bộ Y tế gần đây đã cập nhật là độ tuổi được khuyến cáo có thể dự phòng HPV là mở rộng cho đến 45 tuổi, do đó đây là cơ hội mà chị Trang có thể thực hiện việc dự phòng cho thời gian sau này của mình. Đây là một cơ hội chị Trang có thể đồng hành cùng với các con, để cho các con có thể là một kênh để chúng ta có thể tạo nên hoạt động cùng với con, giúp chúng ta có thể kết nối sâu hơn trong mối quan hệ gắn kết của gia đình.
Rất là cảm ơn những chia sẻ của bác Nhu cũng như tâm tình của chị Trang trong chương trình ngày hôm nay, em nghĩ trước khi khép lại phần trò chuyện này chị Trang sẽ chia sẻ cảm nhận của mình như thế nào khi mà tham gia vào chương trình này và có được rất nhiều thông tin hữu ích từ bác Nhu để có thể hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc hướng dẫn, đồng hành, làm bạn cùng con bên cạnh nữa mình hiểu hơn về HPV cũng như kiến thức có liên quan.
Chị Hoàng Tố Trang: Khi tham gia chương trình này thì mình cũng phân vân nhiều về dự phòng HPV, đến lúc tham gia chương trình nghe bác sĩ nói chuyện tâm sự với bác sĩ và MC thì mình cũng thấy tầm quan trọng của dự phòng HPV để giữ gìn cho sức khỏe của bản thân, sức khỏe tương lai của các con.
Còn bác Nhu trước khi chia tay với chương trình thì bác cũng sẽ tiếp tục dành những lời khuyên đến cho các bậc phụ huynh và tin chắc là những lời khuyên của bác không chỉ là những kiến thức về HPV đâu mà còn là chìa khóa để cho ba mẹ cùng với con cái có thể vượt qua cơn bão nhỏ nhỏ của cuộc đời, để cho ba mẹ có thể gắn kết với con nhiều hơn, giúp cho con có thể tự bảo vệ bản thân mình.
Bác sĩ CK2 Bùi Thị Hồng Nhu: Qua cái công chuyện về 2 bé của nhà chị Trang thì cho thấy rằng các bé bây giờ rất là chủ động trong việc tìm kiếm thông tin, cũng như là có thể sẵn sàng đưa ra các đề nghị cho các bậc phụ huynh để làm sao giúp cho các con bảo vệ được sức khỏe trong sự hiểu biết của các con là tốt nhất. Đây là một điều rất là đáng mừng, cũng như là nó thể hiện được sự tiến bộ của cả một thế hệ trẻ của chúng ta đã ý thức về việc tự bảo vệ sức khỏe. Gia đình là tế bào của xã hội, khi gia đình khỏe mạnh thì cả xã hội sẽ được rất nhiều lợi ích, chính vì vậy cái việc ý thức từ bản thân các bé cũng như là từ làm cha, làm mẹ chúng ta đồng hành dẫn dắt để hướng dẫn con đi theo một vĩ đạo thì nó rất là tốt à nó mang lại hiệu quả không chỉ là cho hiện tại mà có thể mang đến hiệu quả tương lai về lâu, về dài có thể 30 năm sau, 40 năm sau thì các con vẫn còn được thụ hưởng từ cái việc mà dự phòng của HPV này và đây là một cái điều mà nó rất là có tính nhân văn và ý nghĩa. Thông qua chương trình này, rất là mong các bậc làm cha, làm mẹ làm sao để chúng ta có thể đồng hành cùng các con và giúp làm sao các con có thể sẵn sàng mở lòng ra để kết nối và có thể sẵn sàng đề nghị được đi dự phòng giống như là gia đình của chị Trang. Để chúng ta có thể lan tỏa ra và càng nhiều gia đình như vậy thì ý nghĩa của chương trình nó sẽ được càng ngày càng lớn hơn và nó mang lại lợi ích cho cả cộng đồng.
Cảm ơn bác Nhu, cảm ơn chị Trang đã đến với chương trình ngày hôm nay và thưa quý vị, như vậy là để đảm bảo sức khỏe cho cả gia đình cũng như là tính chủ động của con trong việc tự bảo vệ sức khỏe của mình, đặc biệt là sức khỏe sinh sản thì cần có sự đồng hành, hướng dẫn của ba mẹ và đặc biệt là với sự hỗ trợ của y tế hiện đại hiện nay thì các bạn trẻ hoàn toàn có đầy đủ sự tự tin và an toàn để vượt qua những cơn bão cuộc đời mang tên là tuổi dậy thì.