Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn ở trẻ em là gì?
Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn ở trẻ em (Pediatric Obstructive Sleep Apnea – POSA) là một trong các hội chứng rối loạn giấc ngủ ở trẻ em xảy ra do đường thở trên bị tắc nghẽn một phần hoặc toàn bộ và dẫn đến ngưng thở trong khi ngủ.
Triệu chứng phân biệt giữa ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn ở trẻ em và người lớn đó là vào ban ngày người lớn thường có triệu chứng buồn ngủ trong khi trẻ em có biểu hiện sinh hoạt khác lạ so với thường ngày.
Chẩn đoán và điều trị sớm là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng có thể ảnh hưởng đến sự tăng trưởng, phát triển nhận thức và hành vi của trẻ.
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ của ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn ở trẻ em là gì?
Chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn ở trẻ em thường liên quan đến amidan và vòm họng to. Trong khi đó, ở một số trẻ em, béo phì cũng là một trong những nguyên nhân của chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn.
Các nguyên nhân cơ bản khác có thể bao gồm: dị tật bẩm sinh sọ mặt ( ví dụ: chứng hàm nhỏ, hàm tụt sau, nền sọ góc cạnh quá mức, thiểu sản mặt lõm giữa); rối loạn thần kinh cơ; tác dụng phụ của một số loại thuốc tân dược (thuốc an thần, opiod).
Các yếu tố nguy cơ khác của chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn ở trẻ em có thể bao gồm: hội chứng down, bại não, bệnh hồng cầu hình liềm, tiền sử sinh nhẹ cân, tiền sử gia đình mắc chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn.
Triệu chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn ở trẻ em bao gồm những biểu hiện gì?
Trong khi ngủ, các triệu chứng ở trẻ em có thể bao gồm: ngáy, khó thở khi ngủ, ngủ không ngon giấc, khịt mũi, ho hoặc nghẹt thở, thở bằng miệng, đổ mồ hôi ban đêm, đái dầm, hay nằm sấp hoặc nằm nghiêng khi ngủ, ngủ mơ. Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ bị ngưng thở khi ngủ không phải lúc nào cũng ngáy, chúng có thể chỉ bị rối loạn giấc ngủ.
Vào ban ngày, các triệu chứng có thể gồm: học tập bị suy giảm, gặp khó khăn trong tập trung chú ý, có hành vi bất thường, tăng cân chậm, hiếu động.
Hãy đến gặp bác sĩ nếu con bạn thức dậy vào buổi sáng cảm thấy mệt mỏi và thường xuyên có các hành vi bất thường.
Biến chứng có thể xảy đến do chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn
Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn ở trẻ em có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng. Đó là : chậm phát triển; các bệnh lý tim mạch, nặng hơn nữa có thể tử vong.
Chẩn đoán ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn ở trẻ em như thế nào?
Để chẩn đoán chứng ngưng thở khi ngủ ở trẻ em, bác sĩ sẽ xem xét các triệu chứng và tiền sử bệnh của trẻ và tiến hành khám sức khỏe. Bác sĩ thăm khám đầu, cổ, mũi, miệng và lưỡi.
Xét nghiệm đa ký giấc ngủ: kiểm tra này bao gồm một loạt các phép đo: đo sóng não; kiểu thở; tiếng ngáy; phép đo oxy, theo dõi carbon dioxit cuối kỳ thở ra; nhịp tim và hoạt động của trẻ khi ngủ.
Bệnh nhân ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn được đánh giá bằng các kiểm tra khác dựa trên nghi ngờ lâm sàng về các bệnh đi kèm. Các kiểm tra khác có thể bao gồm điện tâm đồ, chụp X-quang ngực, đo khí máu động mạch và chụp ảnh đường hô hấp trên hoặc nội soi mũi họng bằng ống soi mềm.
Điều trị chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn ở trẻ em
Các liệu pháp điều trị bao gồm:
Nội khoa: Steroid nhỏ mũi (chẳng hạn như fluticasone và budesonide) có thể làm dịu các triệu chứng ở một số trẻ bị ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn nhẹ. Đối với trẻ bị dị ứng, Montelukast có thể được sử dụng một mình hoặc kết hợp với steroid nhỏ mũi.
Phẫu thuật cắt amiđan hoặc nạo VA: thường có hiệu quả ở trẻ em bị ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn có VA và/hoặc amiđan to.
Liệu pháp áp lực dương liên tục đường thở (CPAP): có thể được sử dụng cho trường hợp không can thiệp phẫu thuật hoặc những trương hợp tái phát sau khi đã cắt amiđan và/hoặc nạo VA.
Ngoài ra, việc thay đổi lối sống và các biện pháp phòng ngừa tại gia đình nên được áp dụng. Đó là:
Tránh các chất kích ứng, gây dị ứng đường thở: ví dụ khói thuốc lá, bụi bẩn.
Thực hiện giảm cân: có thể làm giảm mức độ nặng của ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn ở trẻ em mắc bệnh béo phì và mang lại những lợi ích sức khỏe khác nhưng hiếm khi điều trị triệt để dưới dạng đơn trị liệu trong thời gian dài.
Thở oxy đêm bổ sung: có thể giúp ngăn ngừa tình trạng thiếu oxy máu cho đến khi có thể điều trị dứt điểm.
