Theo TS.BS Nguyễn Thế Cường – Trưởng khoa Thận lọc máu, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, ba nhóm nguyên nhân hàng đầu gây bệnh thận mạn giai đoạn cuối trên thế giới là đái tháo đường, tăng huyết áp, bệnh cầu thận. Tại các nước đã phát triển, đái tháo đường vẫn chiếm ưu thế trong khi tại các nước đang phát triển, nguyên nhân hàng đầu vẫn là bệnh cầu thận (30-48%).
Bệnh thận mạn giai đoạn cuối có biểu hiện của hội chứng urê huyết bao gồm ba rối loạn chính là:
– Rối loạn gây ra do sự tích tụ các chất thải và độc chất trong cơ thể, quan trọng nhất là sản phẩm biến dưỡng của protein.
– Rối loạn là hậu quả của sự mất dần các chức năng khác của thận như điều hòa thăng bằng nội môi, nước điện giải, nội tiết tố.
– Rối loạn là hậu quả của phản ứng viêm tiến triển gây ra ảnh hưởng lên mạch máu và dinh dưỡng.
Mục tiêu của điều trị người bệnh thận mạn giai đoạn cuối:
– Chuẩn bị điều trị thay thế thận khi thận suy nặng.
– Điều chỉnh liều thuốc ở người bệnh suy thận.
– Điều trị các biến chứng của hội chứng urê huyết cao như thiếu máu, suy dinh dưỡng, tăng huyết áp, rối loạn chuyển hóa canxi – phospho, rối loạn nước điện giải.
– Điều trị các biến chứng tim mạch và các yếu tố nguy cơ.
Điều trị triệu chứng: Tùy theo bệnh nhân có triệu chứng bất thường nào thì chọn phương pháp điều trị phù hợp.
Chỉ định điều trị thay thế thận: Trừ phi người bệnh từ chối, mọi người bệnh thận mạn giai đoạn cuối, với lâm sàng của hội chứng urê huyết cao (thường xảy ra khi độ thanh thải creatinin dưới 15 ml/phút, hoặc sớm hơn ở người bệnh đái tháo đường) đều có chỉ định điều trị thay thế thận.
Các chỉ định điều trị thay thế thận
– Tăng kali máu không đáp ứng với điều trị nội khoa.
– Toan chuyển hóa nặng (khi việc dùng HCO3 có thể sẽ gây quá tải tuần hoàn).
– Quá tải tuần hoàn, phù phổi cấp không đáp ứng với điều trị lợi tiểu.
– Suy dinh dưỡng tiến triển không đáp ứng với can thiệp khẩu phần.
– Mức lọc cầu thận từ 5-10ml/ph/1,73 m2 (hoặc BUN > 100mg/dL, créatinine huyết thanh > 10mg/dL).
Lựa chọn hình thức điều trị thay thế thận
Có ba hình thức điều trị thay thế thận bao gồm:
– Thận nhân tạo (hoặc thẩm tách máu, hemodialysis, HD).
– Thẩm phân phúc mạc (peritoneal dialysis, PD).
– Ghép thận.
Có thể lựa chọn một trong ba phương pháp, tùy vào từng trường hợp cụ thể của người bệnh.
