Bỏng không những gây ảnh hưởng tổn hại trước mắt tới sức khỏe mà còn để lại những hậu quả lâu dài, đặc biệt ở trẻ em. Việc xử trí đúng ngay sau bỏng làm giảm diện tích, độ sâu bỏng, làm diễn biến bệnh nhẹ hơn, giảm tỷ lệ tử vong, hạn chế di chứng.
Sơ cứu tại chỗ với bỏng nhiệt
– Bước 1: Loại trừ tiếp xúc với tác nhân gây bỏng càng sớm càng tốt: Nhanh chóng đưa nạn nhân ra khỏi nơi hỏa hoạn, dập tắt lửa trên người nạn nhân, cởi bỏ quần áo bị cháy.
– Bước 2: Nhanh chóng ngâm rửa vùng cơ thể bị bỏng vào nước sạch
Thời điểm ngâm rửa bằng nước mát càng sớm càng tốt, tốt nhất trong 30 phút từ sau khi bị bỏng.
Vì là cấp cứu nên cần tận dụng nguồn nước sẵn có ngay tại nơi bị nạn, nhiệt độ khoảng 16-20 độ C. Kết hợp nhanh chóng cởi bỏ quần áo chật, nhẫn, đồng hồ trước khi phần cơ thể bị bỏng sưng nề. Thời gian ngâm rửa từ 15 – 30 – 45 phút (thường tới khi hết đau rát).
Giữ ấm phần cơ thể không bị bỏng. Đối với trẻ em, người già, khi thời tiết lạnh nên giảm bớt thời gian ngâm rửa đề phòng nhiễm lạnh.
– Bước 3: Che phủ tạm thời vết bỏng
Che phủ vùng bỏng bằng vật liệu sạch: gạc y tế, khăn mặt, khăn tay, vải màn… sạch để quấn phủ lên, sau đó băng ép nhẹ bằng băng sạch. Với vùng mặt và sinh dục chỉ cần phủ một lớp gạc.
– Bước 4: Bù nước, điện giải sau bỏng
Cho uống nước Oresol nếu nạn nhân không nôn, không chướng bụng, vẫn tỉnh táo. Có thể cho uống nước chè đường ấm, nước cháo loãng, nước hoa quả, cho trẻ bú bình thường.
– Bước 5: Nhanh chóng vận chuyển nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được chăm sóc chuyên môn
Sơ cứu bỏng điện
Những chú ý quan trọng khi cấp cứu bỏng điện:
Nhanh chóng cắt hoặc đẩy nạn nhân khỏi tiếp xúc với nguồn điện.
Không được dùng tay không chạm vào người nạn nhân đến khi cắt được nguồn điện.
Khi nạn nhân ngừng thở, ngừng tim: cấp cứu ngay lập tức tại nơi xảy ra tai nạn.
Vận chuyển người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất theo dõi đến khi ổn định mới xử lý vết thương bỏng.
Sơ cứu bỏng hóa chất
Sơ cứu tương tự như trong trường hợp bỏng nhiệt tuy nhiên cần thêm việc trung hòa tác nhân gây bỏng. Thao tác này chỉ tiến hành sau khi đã ngâm rửa vết bỏng bằng nước sạch. Trung hòa ngay có thể làm nặng thêm tổn thương do phản ứng sinh nhiệt. Không được dùng base hoặc acid mạnh.
Cụ thể: Với bỏng do kiềm, vôi tôi: có thể dùng nước vắt chanh, dấm ăn, nên dùng các dung dịch đường (Glucose, đường ăn, đường mía…) do dễ kiếm và dùng được với khối lượng lớn. Với bỏng do acid: dùng nước xà phòng hoặc Natri bicarbonate 2-3%…
Những việc không nên làm khi sơ cứu bỏng:
– Không sử dụng nước đá lạnh, nhiệt độ thấp khiến thân nhiệt bị giảm dẫn đến tình trạng mạch máu bị co lại khiến vết bỏng nghiêm trọng hơn.
– Không bôi những loại truyền miệng như nước mắm, củ chuối… Đây là những điều phản khoa học và không nên thực hiện theo, chúng chỉ khiến vết bỏng nghiêm trọng hơn. Bôi kem đánh răng lên chỗ bị bỏng là một quan niệm sai lầm, trong kem đánh răng có chứa một lượng ít base, khi thoa lên vùng bỏng chỉ khiến người bệnh đau đớn hơn.
– Không làm vỡ các nốt phỏng để tránh tình trạng nhiễm trùng.
