Vết thương niệu đạo hay gặp nhất là do đạn bắn, gây tổn thương ở niệu đạo dương vật và niệu đạo hành với tỷ lệ tương đương nhau. Vết thương niệu đạo có thể kèm với vết thương dương vật, tinh hoàn, ít khi phối hợp với vết thương đường tiết niệu trên. Tuy nhiên lại hay gặp với vết thương trực tràng, là nguyên nhân gây nên tình trạng nhiễm khuẩn và áp xe trong tiểu khung.
Vết thương niệu đạo còn có thể do súc vật cắn làm mất toàn bộ hay một phần dương vật.
Chấn thương niêu đạo trước thường do ngã ngồi trên vật cứng, trọng lượng cơ thể dồn xuống xương mu, niệu đạo bị chặt giữa vật cứng và xương mu. Do bị đá mũi giày vào tầng sinh môn cơ chế tương tự. Tổn thương niệu đạo tầng sinh môn gặp 85% trong các chấn thương niệu đạo trước.
Triệu chứng cơ năng
Sau khi ngã trên một vật rắn, bệnh nhân thấy đau chói ở vùng tầng sinh môn và thấy có máu chảy ra ở miệng sáo. Nếu bệnh nhân đến khám muộn, đau tăng lên, bí dái và có dấu hiệu nhiễm trùng.
– Đau khi tiểu tiện hoặc không thể tiểu tiện được.
+ Miệng sáo có máu rỉ, thấm ướt quần, dương vật sưng tím.
+ Tụ máu ở bìu và tầng sinh môn.
+ Có thể khám thấy cầu bàng quang do bệnh nhân bí đái lâu.
– Bí đái : Có thể do phản xạ, đau làm bệnh nhân không dám tiểu tiện hoặc do đứt niệu đạo thực sự.
– Viêm tấy nước tiểu tầng sinh môn:
Trong những ngày đầu, nếu không được điều trị kịp thời, nước tiểu chảy ra chỗ bị thương cùng với máu tụ gây viêm tấy nước tiểu ngày một phát triển. Bìu và tầng sinh môn căng mọng, toàn thân suy sụp nhanh chóng, nhiễm trùng, nhiễm độc. Nếu không xử trí kịp thời bệnh nhân có thể tử vong.
– Áp xe vùng tầng sinh môn: xảy ra sau viêm tầng sinh môn, ổ viêm được khu trú lại thành ổ mủ, có khi vỡ ra ngoài da gây rò nước tiểu và xơ hẹp niệu đạo lan rộng.
– Hẹp niệu đạo: là hậu quả thường gặp sau đứt niệu đạo nếu không được điều trị kịp thời.
Chia sẻ về phương pháp điều trị, PGS Đỗ Trường Thành – Trưởng khoa Phẫu thuật Tiết niệu, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết: Với trường hợp đứt niệu đạo không hoàn toàn, nếu bệnh nhân đái được thì điều trị kháng sinh, theo dõi. Trong trường hợp đứt niệu đạo hoàn toàn: Nếu chảy máu niệu đạo nhiều, tụ máu tầng sinh môn lớn, các bác sĩ sẽ mổ cấp cứu – dẫn lưu bàng quang và mở tầng sinh môn lấy máu tụ, cầm máu vật xốp và nối niệu đạo ngay thì đầu. Nếu tụ máu tầng sinh môn ít, chảy máu niệu đạo không nhiều: dẫn lưu bàng quang và mổ giải quyết tổn thương niệu đạo trong tuần đầu sau tai nạn.
Trường hợp khi bệnh nhân đến muộn, đã có áp xe tầng sinh môn, hay viêm lan tấy nước tiểu, cần dẫn lưu bàng quang, rạch rộng vùng bìu và tầng sinh môn, dẫn lưu ổ nhiễm trùng bằng gạc tẩm Betadin.
Khi tổn thương niệu đạo đã thành sẹo gây chít hẹp, cần phẫu thuật cắt bỏ mô sẹo và lập lại lưu thông niệu đạo. Đối với trường hợp sẹo nhỏ và ngắn, có thể điều trị bằng cắt bên trong niệu đạo bằng nội soi.